Απάντηση σε αυθαίρετες δηλώσεις της «Μεταλλεία Θράκης» σχετικά με την προσφορά θέσεων εργασίας στο σχεδιαζόμενο έργο εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα Έβρου.
των Κυριάκου Αρίκα, Παντελή Κάλλια, Ανέστη Στρατιάδη, Δανιήλ Σεργκελίδη*
Η θυγατρική της εταιρείας Eldorado Gold, «Μεταλλεία Θράκης Α.Ε.» (πρώην «Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Ε.»), στο πλαίσιο της προωθητικής καμπάνιας που αναπτύσσει με ένα μπαράζ δημοσιεύσεων το τρέχον χρονικό διάστημα, ο νέος Γεν. Διευθυντής, Λεωνίδας Μπακούρας, προσπαθεί με περίσσιο ζήλο να δημιουργήσει θετική εικόνα στην κοινωνία της Θράκης σχετικά με τα οφέλη για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής από την υλοποίηση του έργου εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα. Ένα από τα «ισχυρότερα» επιχειρήματα που χρησιμοποιεί είναι και οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας. Χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψη τις προηγούμενες μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας που διευθύνει, αναφέρει πως το έργο του Περάματος θα δημιουργήσει 700 θέσεις εργασίας «κατ’ ελάχιστον» (επί λέξει σε συνέντευξή του) και προσθέτει, εντελώς αυθαίρετα, επιπλέον 100, δηλαδή συνολικά 800 θέσεις εργασίας (στοιχεία από την Εφημερίδα των Συντακτών την 5/6/2025)!
Οι ισχυρισμοί που αφορούν τον αριθμό του απαιτούμενου εργατικού δυναμικού κατά τη διάρκεια της εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα, αυξάνεται αλματωδώς σε κάθε νέα ΜΠΕ που υποβάλλει η εταιρεία, και μάλιστα χωρίς την παραμικρή προσπάθεια τεκμηρίωσης των λόγων που επιβάλλουν αυτή την αύξηση, σαν να απευθύνεται σε ένα κοινό το οποίο για πρώτη φορά ενημερώνεται για το έργο αυτό. Η προχειρότητα των δηλώσεών του, τόσο για το εργατικό δυναμικό που θα απασχοληθεί, όσο και των άλλων δηλώσεων σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου και τα οικονομικά οφέλη για την τοπική κοινωνία, δείχνει την έλλειψη σεβασμού και την υποτίμηση της νοημοσύνης και της μνήμης του κόσμου που αντιστέκεται για περισσότερο από 25 χρόνια. Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν και την εταιρεία που διευθύνει, με αυτόν τον τρόπο διακινδυνεύει την εμπιστοσύνη που ζητά από τους κατοίκους της περιοχής για να αποδεχθούν την ανάπτυξη του έργου. Την ίδια στιγμή δείχνει πως δεν διάβασε καμιά από τις προηγούμενες ΜΠΕ ή αδιαφορεί για το περιεχόμενό τους. Σε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, το τελικό συμπέρασμα που συνάγεται είναι πως νοιάζεται αποκλειστικά πως θα ξεγελάσει την κοινωνία για να πετύχει το μοναδικό του στόχο που είναι το κέρδος και μόνον αυτό από την εξόρυξη χρυσού. Αυτή η προσέγγιση του έργου και της καμπάνιας για τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας δείχνει και κάτι ακόμη χειρότερο: την προχειρότητα τόσο της όποιας μελέτης θα μπορέσει να αποτελέσει τον δούρειο ίππο για την αντίσταση της κοινωνίας, αλλά και την επιστημονικότητα της ΜΠΕ που θα υποβληθεί και του τρόπου ανάπτυξης των εργασιών της εξόρυξης χρυσού.
Με το παρόν άρθρο, χρησιμοποιώντας τα όσα ανέφεραν στις προηγούμενες ΜΠΕ σχετικά με το δυναμικό απασχόλησης για το σχεδιαζόμενο έργο Περάματος, θα αποκαλύψουμε την κακότεχνη και επαίσχυντη προσπάθεια παραπλάνησης της κοινωνίας από την εταιρεία η οποία εξακολουθεί, όπως και στο παρελθόν, να εκτοξεύει σε κάθε ευκαιρία νέο και αυξημένο αριθμό θέσεων εργασίας.
Αρχικά στη «Μελέτη Προέγκρισης» για το έργο του Πράματος το 1999, η τότε εταιρεία «Χρυσωρυχεία Θράκης» δήλωσε 110 θέσεις εργασίας. Σε ειδικό άρθρο «για την ενημέρωση των πολιτών της Θράκης» στην εφημερίδα «Η ΠΡΩΤΗ» τον Απρίλιο του 1999, κοινοποίησε ξαφνικά 140 θέσεις εργασίας (αύξηση σχεδόν 30%) για την «καταπολέμηση της ανεργίας στην περιοχή» (βλ. Εικόνα 1).
Εικόνα 1: Επάνω απόσπασμα από τη δημοσίευση της «Χρυσωρυχεία Θράκης» στην εφημερίδα «Η ΠΡΩΤΗ» και κάτω μεγέθυνση παραγράφου με τη δήλωση προσφοράς 140 θέσεων εργασίας.
Με την επίγνωση της τακτικής που ακολουθεί η εταιρεία στην προσπάθειά της να κάμψει την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας, δηλώνοντας κάθε φορά υπερυψωμένα νούμερα θέσεων εργασίας, υποθέτουμε ότι η προσφορά απασχόλησης στην προκειμένη περίπτωση ήταν μάλλον χαμηλότερη των 140 θέσεων εργασίας. Αμφισβητούμενη είναι επίσης η υπόσχεση της εταιρείας, ότι οι προσλήψεις των εργαζομένων θα είναι κατά προτεραιότητα από την τοπική κοινωνία και κατά προτίμηση από το Πέραμα και τις Σάπες.
Από την ειδική μεταλλευτική βιβλιογραφία, πληροφορούμαστε ότι στην οργανωτική διάρθρωση τέτοιων εργοταξίων λαμβάνονται αυστηρά μέτρα λιτότητας και οι εργασίες γίνονται με το ελάχιστο δυνατόν προσωπικό. Ειδικά οι εργασίες της εξόρυξης και μετακίνησης των πετρωμάτων γίνεται με τη βοήθεια πολύ μεγάλων εκσκαφέων και οχημάτων που απαιτούν λίγους και ειδικούς χειριστές. Επιστήμονες, ειδικοί τεχνίτες και ειδικά καταρτισμένο προσωπικό θα αποτελούν επίσης ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού όλου του έργου που εν μέρει δεν μπορεί να προσληφθεί από το Πέραμα, τις Σάπες και άλλους οικισμούς της περιοχής. Όλες αυτές οι σκέψεις μας οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού που θα προσλαμβάνεται από την τοπική κοινωνία, θα είναι χαμηλής έντασης εργασίας, κατά βάση ανειδίκευτο, το οποίο θα προορίζεται κύρια για τις βαριές και ανθυγιεινές εργασίες. Αν λάβουμε υπόψη την τακτική που ακολουθεί σήμερα η «Ελληνικός Χρυσός», στη Χαλκιδική, το εν λόγω εργατικό δυναμικό, που θα προέρχεται από την τοπική κοινωνία, θα είναι αναλώσιμο χωρίς εργασιακή σταθερότητα καθώς θα βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο αντικατάστασης από πολύ φθηνότερο, που θα προέρχεται από άλλες περιοχές και χώρες.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η αντίδραση στη Θράκη ενάντια στα σχέδια της εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα και τις Σάπες είχε γιγαντωθεί (πληροφοριακές ημερίδες, συγκεντρώσεις και δημοσιεύσεις αντίδρασης, απόρριψη των ΜΠΕ των εταιρειών από τα Νομαρχιακά και Δημοτικά Συμβούλια κλπ.). Παράλληλα όμως εντάθηκε και η καμπάνια των εταιρειών με υπέρμετρες υποσχέσεις προσφοράς θέσεων εργασίας. Μεταξύ αυτών των υποσχέσεων, ο τότε διευθυντής της εταιρείας κ. Creg Durack σε 6σέλιδο άρθρο στο περιοδικό «Γεωτεχνική Ενημέρωση» τον Φεβρουάριο 2003, αύξησε χωρίς τεκμηρίωση, τις θέσεις εργασίας από 140 σε 220 (σχεδόν κατά 60%) (βλ. Εικόνα 2) υπερβαίνοντας μάλιστα και αυτές των 182 ατόμων προσωπικού που προηγούμενα η εταιρεία καταχώρησε επίσημα στη ΜΠΕ του 2001 (βλ. παρακάτω).
Εικόνα 2: Απόσπασμα από το άρθρο του πρώην Γεν. Διευθυντή της «Χρυσωρυχεία Θράκης» Creg Durack στο περιοδικό «Γεωτεχνική Ενημέρωση» του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος με τίτλο: «Το έργο χρυσού του Περάματος. Συμβολή στην ανάπτυξη της Θράκης και της Ελλάδας», σελ. 22-27, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2003, Τευχ. 130. Ο κ. Durack υπόσχεται εδώ 220 θέσεις εργασίας.
Ο κάθε πολίτης ας βγάλει συμπέρασμα για την κατά διαστήματα αυθαίρετη αύξηση των θέσεων κατά 30% και 60% (από 110 στις 140 και στις 220) με τον ίδιο όμως πάντοτε όγκο εργασιών, το μέγεθος και τις προδιαγραφές του έργου!!! Τα αναφερόμενα παραδείγματα χαρακτηρίζουν την τακτική της εταιρείας στην προσπάθειά της να παραπλανήσει την τοπική κοινωνία και να κάμψει την αντίστασή της για να πετύχει τη συναίνεσή της στην επιδιωκόμενη αδειοδότηση εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα.
Η ίδια μέθοδος συνεχίζεται και στα επίσημα δεδομένα απασχόλησης προσωπικού στις δύο «Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)» της «Χρυσωρυχεία Θράκης», τα οποία θα αναλύσουμε παρακάτω:
Στην πρώτη ΜΠΕ του 2001 καταχωρήθηκαν σε αναλυτικό πίνακα συνολικά 182 θέσεις εργασίας, όλων των βαθμίδων, από διευθυντικά στελέχη, διοικητικό προσωπικό, ειδικευμένο τεχνικό προσωπικό και εργάτες, (βλ. Εικόνα 3, Αριστερό Πίνακα). Λαμβάνοντας υπόψη την τακτική της εταιρείας να παρουσιάζει πάντοτε διογκωμένους αριθμούς θέσεων εργασίας, υποθέτουμε ότι η λογική και ρεαλιστική προσφορά απασχόλησης θα έπρεπε και αυτή τη φορά να είναι αισθητά χαμηλότερη, πιθανόν στα περιθώρια των 140 θέσεων εργασίας.
Στη δεύτερη ΜΠΕ του 2012 η εταιρεία αύξησε, και πάλι χωρίς τεκμηρίωση, τον αριθμό των απασχολούμενων, κατά 10%, σε 200 θέσεις εργασίας (βλ. Εικόνα 3, Δεξιός Πίνακας), ενώ αντίθετα θα έπρεπε να τις μειώσει κατά 15-20%, διότι η εταιρεία στην ίδια ΜΠΕ παρουσίασε αντίστοιχη μείωση της εξορυκτικής και μεταλλουργικής παραγωγής και συγκεκριμένα για τους ακόλουθους λόγους:
Το 2008, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με την υπ’ αριθ. 2315/2008 απόφασή του, ακύρωσε απόφαση του τότε αρμόδιου Υπουργείου με την οποία είχε προεγκριθεί η χωροθέτηση του «έργου χρυσού» στην περιοχή Περάματος και έκρινε, μεταξύ άλλων, ότι οι εγκαταστάσεις πρέπει να απέχουν από τον οικισμό Περάματος τουλάχιστον 500 μέτρα. Σε συμμόρφωση των απαιτήσεων αυτής της απόφασης του ΣτΕ, η εταιρεία συνέταξε και παρουσίασε ένα νέο σχέδιο των εγκαταστάσεων με την περικοπή ενός τμήματος του ορυχείου βορειοανατολικά ώστε να εκπληρωθεί η απόσταση των 500 μ. από τον οικισμό του Περάματος. Αντ’ αυτού σχεδίασε μεν κάποια επέκταση προς νότια και νοτιοανατολικά, αλλά στην τελική ανάλυση μειώθηκε η ολική διάσταση του ορυχείου με συνέπεια τη μείωση του όγκου εξορυσσόμενου «χρυσοφόρου» πετρώματος και της σχετικής μεταλλουργικής επεξεργασίας του.
Εικόνα 3: Πίνακες προσωπικού της εταιρείας «Χρυσωρυχεία Θράκης» για το έργο Περάματος. Αριστερά: από τη ΜΠΕ του 2001. Δεξιά: από τη ΜΠΕ του 2012.
Σύμφωνα με την ΜΠΕ του 2001 προβλέπονταν να εξορυχθούν 10.996.000 «χρυσοφόρου» πετρώματος και να ανακτηθούν με τη μεταλλουργική επεξεργασία 1.178.980 ουγγιές (=36,7 τόνοι) χρυσού. Η ΜΠΕ του 2012 προβλέπει να εξορυχθούν 9.378.380 τόνοι πετρώματος και να ανακτηθούν 966.000 ουγγιές (=30,0 τόνοι) χρυσού. Αυτό σημαίνει μείωση εξορυκτικής και μεταλλουργικής παραγωγής κατά 15,3 και 17,3% αντίστοιχα, οπότε θα έπρεπε να είναι ανάλογη και η μείωση του απασχολούμενου προσωπικού σε σύγκριση με αυτή της ΜΠΕ του 2001. Ακόμη και αυτός ο αριθμός των 182 θέσεων εργασίας της ΜΠΕ του 2001 δεν θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερος των 140 όπως αναλύσαμε πιο πάνω.
Συμπεράσματα
Από την παραπάνω ανάλυση των ισχυρισμών του κ. Μπακούρα για τον αριθμό των θέσεων εργασίας της εταιρείας «Μεταλλεία Θράκης» και την ανάλυση και σύγκριση των δεδομένων από τα μέχρι σήμερα επίσημα δεδομένα των ΜΠΕ που κατατέθηκαν για έγκριση του έργου τα προηγούμενα χρόνια, προκύπτει ότι η προσφορά δυναμικού απασχόλησης στο σχεδιαζόμενο έργο Περάματος θα πρέπει να είναι έως το πολύ 140 θέσεις εργασίας. Ορισμένα κριτήρια ενισχύουν μάλιστα την άποψη ότι στο σχεδιαζόμενο έργο θα απασχοληθούν μάλλον λιγότερα από 140 άτομα. Ουσιαστικά πρόκειται λοιπόν για μια χαμηλού επιπέδου προσφορά απασχόλησης. Σε τελική ανάλυση πρόκειται λοιπόν για μια γελοία προσφορά θέσεων εργασίας εάν λάβει κανείς υπόψη ότι η «Χρυσωρυχεία Θράκης» και τώρα «Μεταλλεία Θράκης» μας παρουσιάζεται σαν «Σωτήρας» της απασχόλησης εργατικού δυναμικού στη Θράκη.
Σημειωτέον, οι ως άνω 140 θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν τα «Μεταλλεία Θράκης», είναι πολύ κατώτερες των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται διαρκώς στην ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Έβρου, λόγω της ταχείας ανάπτυξης του τουρισμού. Επί τοις πράγμασι, η περιοχή της Αλεξανδρούπολης μετρά σήμερα 32 ξενοδοχειακές μονάδες, με τις συνολικές θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης να ξεπερνούν τις 1.000. Ενώ ο μέσος όρος των εργαζομένων στις τρεις ξενοδοχειακές μονάδες 5 αστέρων, και στις δυο ξενοδοχειακές μονάδες 4 αστέρων, ξεπερνούν τις 100 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Στην ως άνω απλοϊκή αριθμητική σύγκριση των θέσεων εργασίας, δηλαδή το ότι οι θέσεις εργασίας της «Μεταλλεία Θράκης» αντιστοιχούν με τις θέσεις εργασίας μιας τοπικής ξενοδοχειακής μονάδας 5 αστέρων, θα πρέπει να προσθέσουμε τον παράγοντα των αρνητικών εξωτερικοτήτων που θα δημιουργήσει μια τέτοιου είδους επένδυση. Η οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα υπονομεύει apriori την τουριστική ανάπτυξη, και κατ’ επέκταση τις υφιστάμενες θέσεις απασχόλησης που ήδη υπάρχουν στον ταχέως αναπτυσσόμενο τουριστικό κλάδο του Νοτίου Έβρου και δη της ευρύτερης περιοχής της Αλεξανδρούπολης. Επιπλέον, η διάχυση των θετικών εξωτερικοτήτων που δημιουργεί ο τουριστικός κλάδος, σε συνέργεια με τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, πολλαπλασιάζει το όφελος των υφιστάμενων θέσεων απασχόλησης.
Για την περιφερειακή ανάπτυξη, σε κάθε επικείμενη επένδυση, παρατηρούμε την κάθετη ολοκλήρωση του κλάδου επένδυσης «προς τα εμπρός», δηλαδή η διάχυση προς την τοπική κοινωνία του προϊόντος και προς τους παρακείμενους κλάδους της οικονομίας. Όσο μεγαλύτερη είναι η κάθετη ολοκλήρωση, τόσο μεγαλύτερο εισόδημα διαχέεται στην τοπική και εθνική οικονομία. Η επένδυση της «Μεταλλεία Θράκης» δεν έχει καμία κάθετη ολοκλήρωση και σύνδεση με τους λοιπούς κλάδους οικονομίας, αλλά και ευρύτερα στον ελλαδικό χώρο, παρά μόνο την υπονόμευση τους.
Έστω εάν δεχτούμε σαν βάση περίπου 140 θέσεις εργασίας, η αύξηση αυτών στις ΜΠΕ του 2001 και 2012 από 140 σε 182 και 200 αντίστοιχα (αύξηση κατά 30% + 10%) είναι ανυπόστατες και απαράδεκτες. Σε αυτή την κατηγορία πρωτεύει η αναφερόμενη αυθαίρετη αύξηση προσωπικού του πρώην Γεν. Διευθυντή κ. Durack κατά περίπου 60% από 140 στις 220 θέσεις εργασίας.
Η πρόσφατη αιφνιδιαστική αύξηση προσφοράς απασχόλησης προσωπικού του κ. Μπακούρα κατά 500% (!!!) και 570% (!!!) από 140 στις 700 και άλλοτε 800 θέσεις εργασίας υπερβαίνει τα όρια της θρασύτητας.
Ο κ. Μπακούρας καλείται να καταχωρήσει τις 700 - 800 θέσεις εργασίας στη διάρθρωση στους επάνω εικονιζόμενους πίνακες προσωπικού της εταιρείας του και να δείξει συγκεκριμένα που θα κατανεμηθούν όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι στις διάφορες δραστηριότητες που παρουσιάζουν οι εν λόγω πίνακες. Παραδείγματος χάρη, σύμφωνα με τους πίνακες των ΜΠΕ της εταιρείας προβλέπεται να απασχοληθεί ένα τρίτο των εργαζομένων στο «μεταλλείο». Ο κ. Μπακούρας να μας εξηγήσει, πως και που θα απασχολήσει 200 - 250 άτομα όταν οι εργασίες της εξόρυξης και μετακίνησης των πετρωμάτων στο μεταλλείο θα γίνεται με τη βοήθεια μόνο μερικών μεγάλων εκσκαφέων και οχημάτων που απαιτούν ανάλογα μόνο λίγους και ειδικούς χειριστές;
Ο κ. Μπακούρας είναι εκτός πραγματικότητας και υποτιμά κατά απαράδεκτο τρόπο τη νοημοσύνη των πολιτών της Θράκης. Από που αντλεί ο κ. Μπακούρας τη βεβαιότητα ότι με την αυθαίρετη χωρίς τεκμηρίωση δήλωση για 700 - 800 θέσεις εργασίας θα μπορέσει να παραπλανήσει την τοπική κοινωνία να δεχτεί τα σχέδια των εξορύξεων στο Πέραμα; Η τοπική κοινωνία αντιδρά για οποιονδήποτε αριθμό θέσεων ιδιαίτερα ανθυγιεινής εργασίας, πόσο μάλλον για 140 (sic) και δεν θα ενδώσει στα σχέδια της «Eldorado Gold» τα οποία θα οδηγήσουν στην καταστροφική παραμόρφωση του φυσικού ανάγλυφου της περιοχής Περάματος - Μεσημβρίας - Πετρωτών και στη παραγωγή 10-11 εκατομμυρίων τόνων (!!!) άκρως τοξικών κυανιούχων μεταλλευτικών τελμάτων με δραματικές επιπτώσεις στο εδαφικό και στο υδρογεωλογικό σύστημα της περιοχής καθώς και στη Δημόσια Υγεία, με όλες τις συνεπαγόμενες αρνητικές επιπτώσεις στη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τον τουρισμό και άλλες επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
*
Η θυγατρική της εταιρείας Eldorado Gold, «Μεταλλεία Θράκης Α.Ε.» (πρώην «Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Ε.»), στο πλαίσιο της προωθητικής καμπάνιας που αναπτύσσει με ένα μπαράζ δημοσιεύσεων το τρέχον χρονικό διάστημα, ο νέος Γεν. Διευθυντής, Λεωνίδας Μπακούρας, προσπαθεί με περίσσιο ζήλο να δημιουργήσει θετική εικόνα στην κοινωνία της Θράκης σχετικά με τα οφέλη για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής από την υλοποίηση του έργου εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα. Ένα από τα «ισχυρότερα» επιχειρήματα που χρησιμοποιεί είναι και οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας. Χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψη τις προηγούμενες μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας που διευθύνει, αναφέρει πως το έργο του Περάματος θα δημιουργήσει 700 θέσεις εργασίας «κατ’ ελάχιστον» (επί λέξει σε συνέντευξή του) και προσθέτει, εντελώς αυθαίρετα, επιπλέον 100, δηλαδή συνολικά 800 θέσεις εργασίας (στοιχεία από την Εφημερίδα των Συντακτών την 5/6/2025)!
Οι ισχυρισμοί που αφορούν τον αριθμό του απαιτούμενου εργατικού δυναμικού κατά τη διάρκεια της εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα, αυξάνεται αλματωδώς σε κάθε νέα ΜΠΕ που υποβάλλει η εταιρεία, και μάλιστα χωρίς την παραμικρή προσπάθεια τεκμηρίωσης των λόγων που επιβάλλουν αυτή την αύξηση, σαν να απευθύνεται σε ένα κοινό το οποίο για πρώτη φορά ενημερώνεται για το έργο αυτό. Η προχειρότητα των δηλώσεών του, τόσο για το εργατικό δυναμικό που θα απασχοληθεί, όσο και των άλλων δηλώσεων σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου και τα οικονομικά οφέλη για την τοπική κοινωνία, δείχνει την έλλειψη σεβασμού και την υποτίμηση της νοημοσύνης και της μνήμης του κόσμου που αντιστέκεται για περισσότερο από 25 χρόνια. Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν και την εταιρεία που διευθύνει, με αυτόν τον τρόπο διακινδυνεύει την εμπιστοσύνη που ζητά από τους κατοίκους της περιοχής για να αποδεχθούν την ανάπτυξη του έργου. Την ίδια στιγμή δείχνει πως δεν διάβασε καμιά από τις προηγούμενες ΜΠΕ ή αδιαφορεί για το περιεχόμενό τους. Σε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, το τελικό συμπέρασμα που συνάγεται είναι πως νοιάζεται αποκλειστικά πως θα ξεγελάσει την κοινωνία για να πετύχει το μοναδικό του στόχο που είναι το κέρδος και μόνον αυτό από την εξόρυξη χρυσού. Αυτή η προσέγγιση του έργου και της καμπάνιας για τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας δείχνει και κάτι ακόμη χειρότερο: την προχειρότητα τόσο της όποιας μελέτης θα μπορέσει να αποτελέσει τον δούρειο ίππο για την αντίσταση της κοινωνίας, αλλά και την επιστημονικότητα της ΜΠΕ που θα υποβληθεί και του τρόπου ανάπτυξης των εργασιών της εξόρυξης χρυσού.
Με το παρόν άρθρο, χρησιμοποιώντας τα όσα ανέφεραν στις προηγούμενες ΜΠΕ σχετικά με το δυναμικό απασχόλησης για το σχεδιαζόμενο έργο Περάματος, θα αποκαλύψουμε την κακότεχνη και επαίσχυντη προσπάθεια παραπλάνησης της κοινωνίας από την εταιρεία η οποία εξακολουθεί, όπως και στο παρελθόν, να εκτοξεύει σε κάθε ευκαιρία νέο και αυξημένο αριθμό θέσεων εργασίας.
Αρχικά στη «Μελέτη Προέγκρισης» για το έργο του Πράματος το 1999, η τότε εταιρεία «Χρυσωρυχεία Θράκης» δήλωσε 110 θέσεις εργασίας. Σε ειδικό άρθρο «για την ενημέρωση των πολιτών της Θράκης» στην εφημερίδα «Η ΠΡΩΤΗ» τον Απρίλιο του 1999, κοινοποίησε ξαφνικά 140 θέσεις εργασίας (αύξηση σχεδόν 30%) για την «καταπολέμηση της ανεργίας στην περιοχή» (βλ. Εικόνα 1).
Εικόνα 1: Επάνω απόσπασμα από τη δημοσίευση της «Χρυσωρυχεία Θράκης» στην εφημερίδα «Η ΠΡΩΤΗ» και κάτω μεγέθυνση παραγράφου με τη δήλωση προσφοράς 140 θέσεων εργασίας.
Με την επίγνωση της τακτικής που ακολουθεί η εταιρεία στην προσπάθειά της να κάμψει την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας, δηλώνοντας κάθε φορά υπερυψωμένα νούμερα θέσεων εργασίας, υποθέτουμε ότι η προσφορά απασχόλησης στην προκειμένη περίπτωση ήταν μάλλον χαμηλότερη των 140 θέσεων εργασίας. Αμφισβητούμενη είναι επίσης η υπόσχεση της εταιρείας, ότι οι προσλήψεις των εργαζομένων θα είναι κατά προτεραιότητα από την τοπική κοινωνία και κατά προτίμηση από το Πέραμα και τις Σάπες.
Από την ειδική μεταλλευτική βιβλιογραφία, πληροφορούμαστε ότι στην οργανωτική διάρθρωση τέτοιων εργοταξίων λαμβάνονται αυστηρά μέτρα λιτότητας και οι εργασίες γίνονται με το ελάχιστο δυνατόν προσωπικό. Ειδικά οι εργασίες της εξόρυξης και μετακίνησης των πετρωμάτων γίνεται με τη βοήθεια πολύ μεγάλων εκσκαφέων και οχημάτων που απαιτούν λίγους και ειδικούς χειριστές. Επιστήμονες, ειδικοί τεχνίτες και ειδικά καταρτισμένο προσωπικό θα αποτελούν επίσης ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού όλου του έργου που εν μέρει δεν μπορεί να προσληφθεί από το Πέραμα, τις Σάπες και άλλους οικισμούς της περιοχής. Όλες αυτές οι σκέψεις μας οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού που θα προσλαμβάνεται από την τοπική κοινωνία, θα είναι χαμηλής έντασης εργασίας, κατά βάση ανειδίκευτο, το οποίο θα προορίζεται κύρια για τις βαριές και ανθυγιεινές εργασίες. Αν λάβουμε υπόψη την τακτική που ακολουθεί σήμερα η «Ελληνικός Χρυσός», στη Χαλκιδική, το εν λόγω εργατικό δυναμικό, που θα προέρχεται από την τοπική κοινωνία, θα είναι αναλώσιμο χωρίς εργασιακή σταθερότητα καθώς θα βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο αντικατάστασης από πολύ φθηνότερο, που θα προέρχεται από άλλες περιοχές και χώρες.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η αντίδραση στη Θράκη ενάντια στα σχέδια της εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα και τις Σάπες είχε γιγαντωθεί (πληροφοριακές ημερίδες, συγκεντρώσεις και δημοσιεύσεις αντίδρασης, απόρριψη των ΜΠΕ των εταιρειών από τα Νομαρχιακά και Δημοτικά Συμβούλια κλπ.). Παράλληλα όμως εντάθηκε και η καμπάνια των εταιρειών με υπέρμετρες υποσχέσεις προσφοράς θέσεων εργασίας. Μεταξύ αυτών των υποσχέσεων, ο τότε διευθυντής της εταιρείας κ. Creg Durack σε 6σέλιδο άρθρο στο περιοδικό «Γεωτεχνική Ενημέρωση» τον Φεβρουάριο 2003, αύξησε χωρίς τεκμηρίωση, τις θέσεις εργασίας από 140 σε 220 (σχεδόν κατά 60%) (βλ. Εικόνα 2) υπερβαίνοντας μάλιστα και αυτές των 182 ατόμων προσωπικού που προηγούμενα η εταιρεία καταχώρησε επίσημα στη ΜΠΕ του 2001 (βλ. παρακάτω).
Εικόνα 2: Απόσπασμα από το άρθρο του πρώην Γεν. Διευθυντή της «Χρυσωρυχεία Θράκης» Creg Durack στο περιοδικό «Γεωτεχνική Ενημέρωση» του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος με τίτλο: «Το έργο χρυσού του Περάματος. Συμβολή στην ανάπτυξη της Θράκης και της Ελλάδας», σελ. 22-27, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2003, Τευχ. 130. Ο κ. Durack υπόσχεται εδώ 220 θέσεις εργασίας.
Ο κάθε πολίτης ας βγάλει συμπέρασμα για την κατά διαστήματα αυθαίρετη αύξηση των θέσεων κατά 30% και 60% (από 110 στις 140 και στις 220) με τον ίδιο όμως πάντοτε όγκο εργασιών, το μέγεθος και τις προδιαγραφές του έργου!!! Τα αναφερόμενα παραδείγματα χαρακτηρίζουν την τακτική της εταιρείας στην προσπάθειά της να παραπλανήσει την τοπική κοινωνία και να κάμψει την αντίστασή της για να πετύχει τη συναίνεσή της στην επιδιωκόμενη αδειοδότηση εξόρυξης χρυσού στο Πέραμα.
Η ίδια μέθοδος συνεχίζεται και στα επίσημα δεδομένα απασχόλησης προσωπικού στις δύο «Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)» της «Χρυσωρυχεία Θράκης», τα οποία θα αναλύσουμε παρακάτω:
Στην πρώτη ΜΠΕ του 2001 καταχωρήθηκαν σε αναλυτικό πίνακα συνολικά 182 θέσεις εργασίας, όλων των βαθμίδων, από διευθυντικά στελέχη, διοικητικό προσωπικό, ειδικευμένο τεχνικό προσωπικό και εργάτες, (βλ. Εικόνα 3, Αριστερό Πίνακα). Λαμβάνοντας υπόψη την τακτική της εταιρείας να παρουσιάζει πάντοτε διογκωμένους αριθμούς θέσεων εργασίας, υποθέτουμε ότι η λογική και ρεαλιστική προσφορά απασχόλησης θα έπρεπε και αυτή τη φορά να είναι αισθητά χαμηλότερη, πιθανόν στα περιθώρια των 140 θέσεων εργασίας.
Στη δεύτερη ΜΠΕ του 2012 η εταιρεία αύξησε, και πάλι χωρίς τεκμηρίωση, τον αριθμό των απασχολούμενων, κατά 10%, σε 200 θέσεις εργασίας (βλ. Εικόνα 3, Δεξιός Πίνακας), ενώ αντίθετα θα έπρεπε να τις μειώσει κατά 15-20%, διότι η εταιρεία στην ίδια ΜΠΕ παρουσίασε αντίστοιχη μείωση της εξορυκτικής και μεταλλουργικής παραγωγής και συγκεκριμένα για τους ακόλουθους λόγους:
Το 2008, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με την υπ’ αριθ. 2315/2008 απόφασή του, ακύρωσε απόφαση του τότε αρμόδιου Υπουργείου με την οποία είχε προεγκριθεί η χωροθέτηση του «έργου χρυσού» στην περιοχή Περάματος και έκρινε, μεταξύ άλλων, ότι οι εγκαταστάσεις πρέπει να απέχουν από τον οικισμό Περάματος τουλάχιστον 500 μέτρα. Σε συμμόρφωση των απαιτήσεων αυτής της απόφασης του ΣτΕ, η εταιρεία συνέταξε και παρουσίασε ένα νέο σχέδιο των εγκαταστάσεων με την περικοπή ενός τμήματος του ορυχείου βορειοανατολικά ώστε να εκπληρωθεί η απόσταση των 500 μ. από τον οικισμό του Περάματος. Αντ’ αυτού σχεδίασε μεν κάποια επέκταση προς νότια και νοτιοανατολικά, αλλά στην τελική ανάλυση μειώθηκε η ολική διάσταση του ορυχείου με συνέπεια τη μείωση του όγκου εξορυσσόμενου «χρυσοφόρου» πετρώματος και της σχετικής μεταλλουργικής επεξεργασίας του.
Εικόνα 3: Πίνακες προσωπικού της εταιρείας «Χρυσωρυχεία Θράκης» για το έργο Περάματος. Αριστερά: από τη ΜΠΕ του 2001. Δεξιά: από τη ΜΠΕ του 2012.
Σύμφωνα με την ΜΠΕ του 2001 προβλέπονταν να εξορυχθούν 10.996.000 «χρυσοφόρου» πετρώματος και να ανακτηθούν με τη μεταλλουργική επεξεργασία 1.178.980 ουγγιές (=36,7 τόνοι) χρυσού. Η ΜΠΕ του 2012 προβλέπει να εξορυχθούν 9.378.380 τόνοι πετρώματος και να ανακτηθούν 966.000 ουγγιές (=30,0 τόνοι) χρυσού. Αυτό σημαίνει μείωση εξορυκτικής και μεταλλουργικής παραγωγής κατά 15,3 και 17,3% αντίστοιχα, οπότε θα έπρεπε να είναι ανάλογη και η μείωση του απασχολούμενου προσωπικού σε σύγκριση με αυτή της ΜΠΕ του 2001. Ακόμη και αυτός ο αριθμός των 182 θέσεων εργασίας της ΜΠΕ του 2001 δεν θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερος των 140 όπως αναλύσαμε πιο πάνω.
Συμπεράσματα
Από την παραπάνω ανάλυση των ισχυρισμών του κ. Μπακούρα για τον αριθμό των θέσεων εργασίας της εταιρείας «Μεταλλεία Θράκης» και την ανάλυση και σύγκριση των δεδομένων από τα μέχρι σήμερα επίσημα δεδομένα των ΜΠΕ που κατατέθηκαν για έγκριση του έργου τα προηγούμενα χρόνια, προκύπτει ότι η προσφορά δυναμικού απασχόλησης στο σχεδιαζόμενο έργο Περάματος θα πρέπει να είναι έως το πολύ 140 θέσεις εργασίας. Ορισμένα κριτήρια ενισχύουν μάλιστα την άποψη ότι στο σχεδιαζόμενο έργο θα απασχοληθούν μάλλον λιγότερα από 140 άτομα. Ουσιαστικά πρόκειται λοιπόν για μια χαμηλού επιπέδου προσφορά απασχόλησης. Σε τελική ανάλυση πρόκειται λοιπόν για μια γελοία προσφορά θέσεων εργασίας εάν λάβει κανείς υπόψη ότι η «Χρυσωρυχεία Θράκης» και τώρα «Μεταλλεία Θράκης» μας παρουσιάζεται σαν «Σωτήρας» της απασχόλησης εργατικού δυναμικού στη Θράκη.
Σημειωτέον, οι ως άνω 140 θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν τα «Μεταλλεία Θράκης», είναι πολύ κατώτερες των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται διαρκώς στην ευρύτερη περιοχή του Νοτίου Έβρου, λόγω της ταχείας ανάπτυξης του τουρισμού. Επί τοις πράγμασι, η περιοχή της Αλεξανδρούπολης μετρά σήμερα 32 ξενοδοχειακές μονάδες, με τις συνολικές θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης να ξεπερνούν τις 1.000. Ενώ ο μέσος όρος των εργαζομένων στις τρεις ξενοδοχειακές μονάδες 5 αστέρων, και στις δυο ξενοδοχειακές μονάδες 4 αστέρων, ξεπερνούν τις 100 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Στην ως άνω απλοϊκή αριθμητική σύγκριση των θέσεων εργασίας, δηλαδή το ότι οι θέσεις εργασίας της «Μεταλλεία Θράκης» αντιστοιχούν με τις θέσεις εργασίας μιας τοπικής ξενοδοχειακής μονάδας 5 αστέρων, θα πρέπει να προσθέσουμε τον παράγοντα των αρνητικών εξωτερικοτήτων που θα δημιουργήσει μια τέτοιου είδους επένδυση. Η οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα υπονομεύει apriori την τουριστική ανάπτυξη, και κατ’ επέκταση τις υφιστάμενες θέσεις απασχόλησης που ήδη υπάρχουν στον ταχέως αναπτυσσόμενο τουριστικό κλάδο του Νοτίου Έβρου και δη της ευρύτερης περιοχής της Αλεξανδρούπολης. Επιπλέον, η διάχυση των θετικών εξωτερικοτήτων που δημιουργεί ο τουριστικός κλάδος, σε συνέργεια με τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, πολλαπλασιάζει το όφελος των υφιστάμενων θέσεων απασχόλησης.
Για την περιφερειακή ανάπτυξη, σε κάθε επικείμενη επένδυση, παρατηρούμε την κάθετη ολοκλήρωση του κλάδου επένδυσης «προς τα εμπρός», δηλαδή η διάχυση προς την τοπική κοινωνία του προϊόντος και προς τους παρακείμενους κλάδους της οικονομίας. Όσο μεγαλύτερη είναι η κάθετη ολοκλήρωση, τόσο μεγαλύτερο εισόδημα διαχέεται στην τοπική και εθνική οικονομία. Η επένδυση της «Μεταλλεία Θράκης» δεν έχει καμία κάθετη ολοκλήρωση και σύνδεση με τους λοιπούς κλάδους οικονομίας, αλλά και ευρύτερα στον ελλαδικό χώρο, παρά μόνο την υπονόμευση τους.
Έστω εάν δεχτούμε σαν βάση περίπου 140 θέσεις εργασίας, η αύξηση αυτών στις ΜΠΕ του 2001 και 2012 από 140 σε 182 και 200 αντίστοιχα (αύξηση κατά 30% + 10%) είναι ανυπόστατες και απαράδεκτες. Σε αυτή την κατηγορία πρωτεύει η αναφερόμενη αυθαίρετη αύξηση προσωπικού του πρώην Γεν. Διευθυντή κ. Durack κατά περίπου 60% από 140 στις 220 θέσεις εργασίας.
Η πρόσφατη αιφνιδιαστική αύξηση προσφοράς απασχόλησης προσωπικού του κ. Μπακούρα κατά 500% (!!!) και 570% (!!!) από 140 στις 700 και άλλοτε 800 θέσεις εργασίας υπερβαίνει τα όρια της θρασύτητας.
Ο κ. Μπακούρας καλείται να καταχωρήσει τις 700 - 800 θέσεις εργασίας στη διάρθρωση στους επάνω εικονιζόμενους πίνακες προσωπικού της εταιρείας του και να δείξει συγκεκριμένα που θα κατανεμηθούν όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι στις διάφορες δραστηριότητες που παρουσιάζουν οι εν λόγω πίνακες. Παραδείγματος χάρη, σύμφωνα με τους πίνακες των ΜΠΕ της εταιρείας προβλέπεται να απασχοληθεί ένα τρίτο των εργαζομένων στο «μεταλλείο». Ο κ. Μπακούρας να μας εξηγήσει, πως και που θα απασχολήσει 200 - 250 άτομα όταν οι εργασίες της εξόρυξης και μετακίνησης των πετρωμάτων στο μεταλλείο θα γίνεται με τη βοήθεια μόνο μερικών μεγάλων εκσκαφέων και οχημάτων που απαιτούν ανάλογα μόνο λίγους και ειδικούς χειριστές;
Ο κ. Μπακούρας είναι εκτός πραγματικότητας και υποτιμά κατά απαράδεκτο τρόπο τη νοημοσύνη των πολιτών της Θράκης. Από που αντλεί ο κ. Μπακούρας τη βεβαιότητα ότι με την αυθαίρετη χωρίς τεκμηρίωση δήλωση για 700 - 800 θέσεις εργασίας θα μπορέσει να παραπλανήσει την τοπική κοινωνία να δεχτεί τα σχέδια των εξορύξεων στο Πέραμα; Η τοπική κοινωνία αντιδρά για οποιονδήποτε αριθμό θέσεων ιδιαίτερα ανθυγιεινής εργασίας, πόσο μάλλον για 140 (sic) και δεν θα ενδώσει στα σχέδια της «Eldorado Gold» τα οποία θα οδηγήσουν στην καταστροφική παραμόρφωση του φυσικού ανάγλυφου της περιοχής Περάματος - Μεσημβρίας - Πετρωτών και στη παραγωγή 10-11 εκατομμυρίων τόνων (!!!) άκρως τοξικών κυανιούχων μεταλλευτικών τελμάτων με δραματικές επιπτώσεις στο εδαφικό και στο υδρογεωλογικό σύστημα της περιοχής καθώς και στη Δημόσια Υγεία, με όλες τις συνεπαγόμενες αρνητικές επιπτώσεις στη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τον τουρισμό και άλλες επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
*
- Kυριάκος Αρίκας, Πρώην Υφηγητής Ινστιτούτου Ορυκτολογίας - Πετρογραφίας του Πανεπιστημίου Αμβούργου Γερμανίας.
- Παντελής Κάλλιας, Οικονομολόγος Msc, Μέλος Δ.Σ. Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας - Περιφερειακό Τμήμα Θράκης.
- Ανέστης Στρατιάδης, Μαθηματικός.
- Δανιήλ Σεργκελίδης, Αφυπηρετήσας Καθηγητής Υγιεινής Τροφίμων - Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας, Τμήμα Κτηνιατρικής Α.Π.Θ.
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω