Τι αλλάζει στα κληρονομικά - Διαθήκες, συμβάσεις, νόμιμη μοίρα, συγκληρονόμοι και αποποιήσεις

Αλλάζουν όλα όσα ίσχυαν εδώ και 80 χρόνια για κληρονομιές, διαθήκες, "νόμιμη μοίρα", συγκυριότητες "εξ αδιαιρέτου", αποδοχή ή αποποίηση κληρονομιών...

Το Κληρονομικό Δίκαιο αλλάζει εκ βάθρων και προσαρμόζεται στις σύγχρονες συνθήκες, ώστε να περιοριστούν οι περιπτώσεις κληρονομούμενων περιουσιών που απαξιώνονται κατατεμαχιζόμενες ή μένοντας αδιανέμητες. Στόχος είναι επίσης να ανακοπεί το κύμα αποποιήσεων κληρονομιών, που καταλήγουν τελικά να γίνουν σχολάζουσες, ή περιέρχονται στο Δημόσιο και «ρημάζουν».

Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή που είχε αναλάβει την πλήρη αναθεώρηση του Κληρονομικού Δικαίου ολοκλήρωσε το έργο της, παραδίδοντας ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αλλαγών και νέων διατάξεων, το οποίο υπό μορφή νομοσχεδίου θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση στις αρχές Νοεμβρίου

Όπως αναφέρεται σε εκτενές ρεπορτάζ της Ιωάννας Μάνδρου στο «Βήμα», με τις νέες διατάξεις καθιερώνονται οι κληρονομικές συμβάσεις, αποδυναμώνεται η νόμιμη μοίρα, αυξάνεται σε 33% το ποσοστό κληρονομιάς για συζύγους και δίνεται κληρονομικό δικαίωμα σε συντρόφους ζωής και σε όποιους φροντίζουν ηλικιωμένους

Συμβάσεις κληρονομιάς

Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά τις «κληρονομικές συμβάσεις», που επιτρέπονται για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Μέχρι τώρα μπορεί κάποιος να μεταβιβάσει την περιουσία του στα συγγενικά του πρόσωπα (παιδιά, σύζυγο και λοιπά), με γονική παροχή είτε με διαθήκη.

Με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ότι θα μπορεί όσο ζει, να κάνει σύμβαση με τους κληρονόμους του (τα παιδιά του, τη σύζυγό του ή άλλους συγγενείς του) και να αφήνει την περιουσία του να την μοιράσουν όπως συμφωνήσουν μεταξύ τους.

Στην κληρονομική σύμβαση δεν θα μετράει καθόλου η αποκαλούμενη «νόμιμη μοίρα», δηλαδή το ποσοστό που υποχρεωτικά αναγνωρίζει ο νόμος σε παιδιά, συζύγους ή άλλους συγγενείς.

Παράδειγμα: Οι γονείς θα μπορούν να καλέσουν τα παιδιά τους και να συνάψουν κληρονομική σύμβαση, που θα προβλέπει ότι το ένα θα πάρει την επιχείρηση και το άλλο ακίνητα ή μετρητά. ‘Η ότι ένα ακίνητο, εξοχικό, θα δοθεί στην εγγονή τους, κόρη του ενός από τα παιδιά τους. Όταν υπογραφεί κληρονομική σύμβαση, δεν ισχύει η νόμιμη μοίρα, δηλαδή το ποσοστό κληρονομιάς που προβλέπει ο νόμος.

Οι κληρονομικές συμβάσεις μπορούν να ανακληθούν, όπως ανακαλούνται και οι δωρεές, όταν δηλαδή υπάρχει κάποιος πολύ σπουδαίος λόγος που μπορεί να τις ανατρέψει.

Επίσης στις νέες διατάξεις προβλέπεται και κληρονομική σύμβαση στην οποία ένας κληρονόμος μπορεί να παραιτηθεί της κληρονομιάς ή μέρους της, και να υπογράψει σύμβαση για να πάρει μετρητά, κινητά ή μόνον κάποια από τα περιουσιακά στοιχεία..

Οι συγκληρονόμοι «εξ αδιαιρέτου»

Μία άλλη εξαιρετικά σημαντική διάταξη αποδυναμώνει στην πράξη και σχεδόν μηδενίζει το λεγόμενο «εξ αδιαιρέτου» - τον τρόπο συγκληρονομιάς που οδηγεί περιουσίες σε απαξίωση και σε πλήρη αδράνεια, επειδή οι συγκληρονόμοι δεν συμφωνούν για την αξιοποίησή τους.

Με τη νέα ρύθμιση, αντί για ποσοστό συγκυριότητας ανάμεσα σε συγκληρονόμους σε ένα ακίνητο, ένας θα παίρνει το ακίνητο και ο άλλος αποζημίωση σε χρήμα ή άλλο περιουσιακό στοιχείο. Συγκύριοι θα γίνονται μόνο αν δεν υπάρχει κανένα άλλο περιουσιακό στοιχείο προς διανομή.

Παράδειγμα: Όταν ένας γονιός αφήσει στο ένα από τα παιδιά του ένα ακίνητο, το άλλο παιδί δεν θα μπορεί να μπει σε αυτή την κληρονομιά, να γίνει δηλαδή συγκύριος στο ακίνητο αυτό με ποσοστό 25%, όσο είναι η «νόμιμη μοίρα» του (το υποχρεωτικό κατά τον νόμο ποσοστό που κληρονομεί).

Αντί για το 25% στο ακίνητο, θα μπορεί να αποζημιώνεται σε χρήμα ή θα παίρνει κάποιο άλλο περιουσιακό στοιχείο.

Στόχος της διάταξης αυτής είναι να μην κατατέμνονται σε μικρά μερίδια οι περιουσίες, και κυρίως τα ακίνητα, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να μένουν αναξιοποίητα και να ρημάζουν.

Λιγότερα στα παιδιά

Επίσης σημαντική είναι η ρύθμιση που προβλέπει ότι στο εξής, όταν κληρονομούν από κοινού παιδιά και ένας από τους συζύγους (γονιούς), μάνα η πατέρας, το ποσοστό του/της συζύγου από 25% που είναι τώρα, θα αυξηθεί στο 33%. Δηλαδή τα παιδιά θα παίρνουν το 67% και όχι 75% που ισχύει σήμερα.

Ειδικές διατάξεις θεσπίζονται για τα ζευγάρια χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης:

• Εκείνος που μένει πίσω, θα μπορεί να είναι ο μοναδικός κληρονόμος, αν δεν υπάρχουν παιδιά ή άλλοι συγγενείς. Να κληρονομεί δηλαδή αυτός, και όχι το Δημόσιο, όπως ισχύει τώρα.

• Στον σύντροφο που μένει εν ζωή, παρέχεται επίσης δικαίωμα να διαμένει στην κοινή κατοικία τουλάχιστον για τρία χρόνια.

Οι ιδιόγραφες διαθήκες

Στο θέμα των διαθηκών οι αλλαγές είναι λιγότερες απ΄ό,τι είχε προαναγγελθεί:

Παραμένουν σε ισχύ οι ιδιόγραφες διαθήκες. Μπορεί ο καθένας να γράψει τη διαθήκη του και να την κρατήσει σπίτι του ή, το πιο σίγουρο, να την καταθέσει σε συμβολαιογράφο.

Αλλάζουν όμως οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση των ιδιόχειρων διαθηκών όταν δεν είναι κατατεθειμένες σε συμβολαιογράφο και εμφανίζονται από συγγενικά πρόσωπα.

Οι αλλαγές στοχεύουν στο να περιοριστεί το φαινόμενο των πλαστών διαθηκών. Στο εξής, όταν μια διαθήκη προσκομιστεί γιατί βρέθηκε στο σπίτι ή στο γραφείο του ανθρώπου που έφυγε από τη ζωή, για να κηρυχθεί γνήσια πρέπει να ελεγχθεί με μάρτυρες, πραγματογνωμοσύνες και άλλους τρόπους. Τον έλεγχο αυτόν θα διενεργεί ο συμβολαιογράφος και όχι το δικαστήριο, όπως γινόταν ως σήμερα.

Αυτά θα ισχύουν για κληρονόμους που δεν είναι παιδιά ή οι σύζυγοι του θανόντος, αλλά άλλοι συγγενείς.

Κληρονόμοι και χρέη

Μία σημαντική αλλαγή επέρχεται στην αποδοχή κληρονομιών, προκειμένου να περιοριστεί το "τσουνάμι": Αν ο αποβιώσας έχει χρέη, ο κληρονόμος μπορεί να αποδεχθεί την κληρονομία, αναλαμβάνοντας μόνον ένα μέρος των χρεών, μέχρι την αξία της κληρονομιάς.

Μέχρι τώρα πολλοί αποποιούνται τις κληρονομιές, φοβούμενοι ότι στο τέλος θα χρειαστεί να πληρώσουν από την τσέπη τους για τα χρέη του κληρονομούμενου. Με τις νέες διατάξεις αυτός ο κίνδυνος παύει να υπάρχει.

Πηγή: sofokleousin.gr
[post_ads]