Ένα χρόνο σε πλήρη λειτουργία συμπλήρωσε ο Σταθμός Κλιματικής Αλλαγής του ΔΠΘ

Λειτουργία του Σταθμού Κλιματικής Αλλαγής του Δημοκρτείου Πανεπιστημίου Θράκης για τη διαρκή καταγραφή των μεταβολών δέσμευσης άνθρακα από τις αποκαταστημένες δενδροφυτείες του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας.

To έργο COFORMIT με τίτλο «Συνεισφορά των Δενδροφυτεμένων εκτάσεων του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας στην προστασία του περιβάλλοντος και στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής» υλοποιείται με συντονιστή φορέα το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και συγκεκριμένα το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και επιπλέον συμμετέχοντες φορείς τη ΔΕΗ Α.Ε. και την εταιρεία Συμβούλων Ανάπτυξης ena Ο.Ε. Υπεργολάβος του έργου είναι το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.

Το έργο χρηματοδοτείται από την Ενιαία Δράση Κρατικών Ενισχύσεων Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας «ΕΡΕΥΝΩ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Εθνικούς πόρους, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ).

Ένας από τους στόχους του έργου είναι η διαρκής καταγραφή των μεταβολών δέσμευσης άνθρακα από τις δενδροφυτείες. Έχει εγκατασταθεί ένας πύργος eddy covariance στις αποκαταστημένες δενδροφυτείες του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας στην περιοχή του ορυχείου Αμυνταίου (40.590° Ν, 21.827° Ε) για την καταγραφή των εποχιακών και διαχρονικών μεταβολών της αποθήκευσης διοξειδίου. Ο πύργος, ύψους 17 μέτρων, είναι σε πλήρη λειτουργία και αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την έρευνα της κλιματικής αλλαγής στη χώρα. Στόχος είναι η συνεχής λειτουργία του και μετά το πέρας του έργου το τέλος του 2021.

Ο πύργος περιλαμβάνει τον εξής εξοπλισμό:

1. Αναλυτή CO2/H2O με ενσωματωμένο ανεμόμετρο υπερήχων (Irgason, Campbell Scientific).
2. Αισθητήρα θερμοκρασίας/υγρασίας αέρα (HydroClip2 Advanced, Rotronic).
3. Αισθητήρα Net Radiation (NRLite2, Kipp & Zonnen).
4. Αισθητήρα συνολικής ηλιακής ακτινοβολίας (SKS-110, Skye Instruments).
5. Αισθητήρα φωτοσυνθετικά ενεργής ακτινοβολίας (SKP-125, Skye Instruments).
6. 3 αισθητήρες μέτρησης θερμοκρασίας/υγρασίας εδάφους (CS655, Campbell Scientific).
7. 3 αισθητήρες ροής ενέργειας εδάφους (HFP01, Hussekflux).
8. Ένα βροχόμετρο (Pronamic Rain Gauge).
9. Ένα logger καταγραφής των μετρήσεων (CR1000x, Campbell Scientific) με ενσωματωμένο λογισμικό επεξεργασίας των αποτελεσμάτων (EasyFlux DL).
10. Ένα logger καταγραφής των μετρήσεων (CR1000x, Campbell Scientific) με ενσωματωμένο λογισμικό επεξεργασίας των αποτελεσμάτων (EasyFlux DL).
11. Ένα modem για ασύρματη αποστολή των δεδομένων στον κεντρικό server.

Τα πρωτογενή δεδομένα καταγράφονται με ρυθμό 10 Hz στο logger, στη συνέχεια επεξεργάζονται μέσω του ειδικού ενσωματωμένου λογισμικού (SmartFlux) ώστε να υπολογιστούν οι τελικές ροές με βήμα 30 λεπτών και τελικά αποστέλλονται αυτόματα στον κεντρικό server, απ’ όπου υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης των αποτελεσμάτων σε πραγματικό χρόνο. Από τις μετρήσεις του πύργου υπολογίζονται οι ροές μάζας και ενέργειας μεταξύ των δεντροφυτεμένων εκτάσεων και της ατμόσφαιρας. Πρακτικά, αυτό μεταφράζεται σε υπολογισμό της δέσμευσης του CO2 (πρωτογενής παραγωγικότητα) και της έκλυσης του H2O (εξατμισοδιαπνοή), τα οποία αποτελούν και τα τελικά ζητούμενα του συγκεκριμένου πακέτου εργασίας, κυρίως σε ό,τι αφορά το CO2.

Σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο έχουν αναπτυχθεί πολλές υποδομές eddy flux tower σε διάφορους τύπους οικοσυστημάτων και έχουν δημιουργηθεί διάφορα δίκτυα επικοινωνίας μεταξύ τους, με κύριο το δίκτυο ICOS στην Ευρώπη (www.icos-infrastructure.eu). O συγκεκριμένος πύργος στην συνέχεια μπορεί να ενταχθεί σε αυτό το δίκτυο.

Η συντονίστρια του έργου Καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης και Φυσικών Πόρων του Δ.Π.Θ. κα Καλλιόπη Ραδόγλου εκφράζει ευχαριστίες σε όλα τα μέλη των ερευνητικών ομάδων των συμμετεχόντων φορέων για την άριστη συνεργασία και τον ενθουσιασμό που επέδειξαν στην υλοποίηση του ανωτέρου έργου. Μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Ολοκληρώθηκε επιτυχώς η πρώτη ενδιάμεση επαλήθευση του φυσικού και οικονομικού αντικείμενου του έργου. Το έργο με την παράταση που θα αιτηθούμε θα ολοκληρωθεί το Ιούνιο του 2022. Σχεδιάζουμε όμως ο πύργος να παραμείνει σε λειτουργία και να μας εφοδιάζει με χρήσιμα και μοναδικά δεδομένα. Είμαστε βέβαια θετικοί σε οποιαδήποτε περαιτέρω συνεργασία με ερευνητικές ομάδες στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό για επέκταση του δικτύου σταθμών κλιματικής αλλαγής. Από τις μετρήσεις του πύργου υπολογίζονται οι ροές μάζας και ενέργειας μεταξύ των δεντροφυτεμένων εκτάσεων και της ατμόσφαιρας. Έχουμε δηλαδή τον υπολογισμό της δέσμευσης του CO2 (πρωτογενής παραγωγικότητα) και της έκλυσης του H2O (εξατμισοδιαπνοή). Τα δεδομένα αυτά είναι πολύ σημαντικά για την επιστημονική κοινότητα και την μελέτη της Κλιματικής αλλαγής».

Περισσότερες πληροφορίες για τα έργο θα βρείτε http://comit.fmenr.duth.gr