O tempora! o mores! - Ω καιροί! ω τατουάζ!

Ο Marcus Tullius Cicero, ο Κικέρων), (106 π.Χ. - 43 π.Χ.) φιλόσοφος, ρήτορας και πολιτικός που έζησε στα τέλη της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και συγγραφείς στη λατινική γλώσσα. Κάποτε είχε πει

της Ευγενίας Ηλιοπούλου

Ο Marcus Tullius Cicero, ο Κικέρων, (106 π.Χ. - 43 π.Χ.) φιλόσοφος, ρήτορας και πολιτικός που έζησε στα τέλη της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και συγγραφείς στη λατινική γλώσσα. Κάποτε είχε πει, «O tempora! o mores!» Δηλαδή «ω καιροί! ω ήθη!». Με την φράση αυτή ο Κικέρων εξέφραζε
την αγανάκτησή του για τη διαφθορά των ηθών της εποχής του...

Το τατουάζ αποτέλεσε, από την αρχαιότητα, ένα ευδιάκριτο τρόπο ταυτοποίησης των ανθρώπων. Ένας εύγλωττος τρόπος αναγνωσιμότητας κάποιων κατηγοριών (ιερείς) ή φυλών (ιθαγενείς). Ένα παράσημο ανδρείας. Μία κρυφή ή εμφανή δήλωση συμμετοχής σε μία πίστη, σε έναν λαό, σε έναν κόσμο. Η ταύτιση θεωρούνταν αυτονόητη. Αποφάσιζαν άλλοι πριν από εσένα. Τα χρόνια πέρασαν και οι καιροί αλλάξανε. Τώρα τα τατουάζ γεμίζουν όλο και περισσότερα κορμιά με ή χωρίς εμφανή πρόσχημα. Αναπτύχτηκε ολόκληρο εμπορικό σχήμα πάνω σε αυτή την μόδα.

Ως πλαστική χειρουργός και ως άνθρωπος, με μία αισθητική που διαμόρφωσα κατά την διάρκεια των 30 ετών που εργάζομαι σε ένα μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο, δεν συμφωνώ με την λογική του τατουάζ. Εκπαιδεύτηκα, πολλά χρόνια, πάνω στο δέρμα. Πώς να το σέβομαι και να το προστατεύω από κακουχίες, από εγκαύματα και από τραύματα. Κατανάλωσα χρόνια για να μάθω (ειδικές τεχνικές, χρήση ατραυματικού ράμματος, κρέμες, μακιγιάζ) πώς να "κρύβω" κάποιες άσχημες ουλές και κάποια παραμορφωτικά σημάδια. Με ενοχλεί αισθητικά η τόση ασχήμια και η ηθελημένη κακοποίηση με το πρόσχημα της καλλιτεχνίας. Γιατί κάποιος πρέπει να υποκύψει στις προσταγές της μόδας; Πώς μία μόδα ή ένα νάζι σε κάνει να μεταμορφώσεις τελεσίδικα το δέρμα σου; Πως μπορείς να επιλέξεις να σφραγίσεις έτσι το πέρασμα ενός συναισθήματος, ενός ανθρώπου, ενός γεγονότος ή ενός σύμβολου από την ζωή σου. Πάνω στο σώμα σου.

Ω καιροί, ω ήθη! πράγματι. Κάποτε η φροντίδα και η περιποίηση του δέρματος αποτελούσαν βασική αρχή της εξωτερικής ομορφιάς ενός ανθρώπου. Υπήρχαν συνταγές για την προσοχή και την προστασία του δέρματος με χίλιους δύο τρόπους. Τα τατουάζ αποτελούσαν ένα κριτήριο αξιολόγησης, σαν μία αόρατη διαχωριστική γραμμή στην εκάστοτε κοινωνική κατάταξη και την επαγγελματική ιεραρχία. Σε μερικές περιπτώσεις τα τατουάζ αποτελούσαν veto για την εισαγωγή σε επαγγέλματα (αστυνομία ). Οι "στιγματισμένοι" ήταν οι πρώην φυλακισμένοι, περιθωριακοί και οπωσδήποτε οι ναυτικοί. Τώρα κυριαρχούν. Βλέπεις νέους, κυρίως ανθρώπους, μαγεμένοι και μυημένοι στο πώς να χτυπήσουν το ένα πίσω από το άλλο τατουάζ. Γεμάτοι από την κορφή μέχρι τα νύχια. Φυσικά το γούστο και το δικαίωμα να κάνεις ότι θέλεις με το σώμα σου είναι ένα αυστηρά προσωπικό θέμα. Η εξάπλωση αυτής της μόδας όμως πήρε ανησυχητικές διαστάσεις. Γέμισαν σώματα με σύμβολα άγνωστης προέλευσης και με πρόσωπα που τους "άγγιξαν" με κάποιο τρόπο. Μακριά από το θρησκευτικό τατουάζ που υποδουλώνει μία υποταγή και μία στράτευση σε κάτι ιερό. Είναι μία ταύτιση με μία ιδεολογία και μία κακόγουστη αισθητική των ανθρώπων που εκθέτουν δημόσια συστηματικά και μεθοδικά το σώμα τους.

Το τατουάζ με το όνομα ή το πρόσωπο ενός ανθρώπου δεν σου εξασφαλίζει και την αιώνια πίστη απέναντι σου. Όλα αλλάζουν και η ματαιότητα και η προσωρινότητα μας κυριαρχεί. Οι αγάπες δεν κρατάνε αιώνια και μερικοί έτσι όπως μπήκαν στην ζωή σου έτσι και φεύγουν. Κρίμα δεν είναι να έχεις πάνω σου ένα όνομα που μετά πήγε σε μία άλλη αγάπη; Ξεχνάνε ή δεν ξέρουν ότι αυτό που ίσως είναι όμορφο και συναρπαστικό τώρα στο μέλλον θα θυμίζει ένα κακό όνειρο. Τα γεγονότα αλλάζουν και οι αγάπες φεύγουν. Τι κάνεις όμως με τα σημάδια που μένουν;

Φωτογραφία: Στέφανος Καστρινάκης