Μια άλλη ματιά στην Ακαδημία μας…

Ένα από τα ελάχιστα ιστορικά κτίρια που έχουν απομείνει στην Αλεξανδρούπολη είναι αυτό της Ζαριφείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Ένα κτίριο – στολίδι, που έχει μείνει για να σκορπίζει το «άρωμα» μιας άλλης εποχής, σε μία εποχή που κυριαρχούν τα «τέρατα» από μπετόν.

Η Ακαδημία παρά την πλούσια ιστορία της, παραμένει ζωντανό κύτταρο της πόλης μας, αφού εκεί, καθημερινά, μαθαίνουν τα πρώτα τους γράμματα δεκάδες λιλιπούτειοι συμπολίτες μας...

Οι περισσότεροι από εμάς που είχαμε την τύχη να μαθητεύσουμε στο σχολείο αυτό, δεν μπορούσαμε να αντιληφθούμε τότε τη μοναδικότητά του. Εκεί που σκύβαμε πάνω από τα πρώτα μας ορνιθοσκαλίσματα, σπάζοντας τις μύτες των μολυβιών μας από το ζόρι, μάλλον δεν μπορούσαμε να συνειδητοποιήσουμε πόσο τυχεροί ήμασταν που μαθαίναμε τα πρώτα γράμματα της ζωής μας στην Ακαδημία. Το αντιληφθήκαμε όμως με τον καιρό…

Η Ακαδημία, τα τελευταία χρόνια, χρειάστηκε ένα καλό «ρεκτιφιέ». Νέα κουφώματα, νέα πατώματα, νέα χρώμα στην εξωτερική της όψη, μοντέρνοι πίνακες. Αυτό που έμεινε ίδιο είναι η ζωντάνια που παίρνει από τις παιδικές παρουσίες και τους δασκάλους της. Ένα μικρό αρνητικό σημείο… η εξαφάνιση του πρασίνου από την μεγάλη αγκαλιά της. Ο αύλιος χώρος της, ξεχώριζε παλαιότερα για την πράσινη όαση, τα χρώματα και τα αρώματα που πρόσφερε απλόχερα στους Αλεξανδρουπολίτες. Αλήθεια ποιος μπορεί να ξεχάσει τον αλλά τόσο ζωντανό – ζωολογικό του κήπο;

Όπως και να χει, ένα ιστορικό κτίριο, στο κέντρο της πολύβουης Αλεξανδρούπολης που «τροφοδοτείται» από τους ανθρώπους μέσα και γύρω της…

Η ιστορία της Ζαριφείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας από τον Θεόδωρο Ορδουμποζάνη…

Η Ζαρίφειος Ακαδημία το 1940
Αρχείο Θ. Ορδουμποζάνη

Η Ζαρίφειος Παιδαγωγική Ακαδημία με το νεοκλασικό της κτίριο, στη δυτική πλευρά του πάρκου Εθνικής Ανεξαρτησίας, για περισσότερο από μισό αιώνα ήταν το μοναδικό ανώτερο πνευματικό ίδρυμα σε όλη τη Δυτική Θράκη. Με το προσωπικό και τους σπουδαστές της ασκούσε την πολιτιστική της επίδραση στην πόλη της Αλεξανδρούπολης και έβγαλε χιλιάδες δασκάλους που σκόρπισαν τα φώτα της μάθησης σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα.

Ευεργετήθηκε και αποπερατώθηκε από δωρεές της οικογένειας του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Ζαρίφη και πήρε το όνομά τους. Η μορφή του Γεωργίου Ζαρίφη σε μαρμάρινη προτομή (έργο του γλύπτη Περαντινού), βρίσκεται στον κήπο του κτιρίου που τώρα στεγάζει τα πρότυπα σχολεία της Παιδαγωγικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Με την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 η οικογένεια του Ζαρίφη μετακόμισε στην Οδησσό της Ρωσίας όπου σπούδασε ο Γεώργιος ως υπότροφος του τσάρου Αλεξάνδρου Α'. Το 1830 ήρθε στην Ελλάδα και διορίστηκε από τον Καποδίστρια γραμματέας της διοίκησης Καρύταινας. Γρήγορα εγκατέλειψε αυτή τη θέση και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο, ίδρυσε τραπεζικούς οργανισμούς σε όλη την Τουρκία, απέκτησε τεράστια περιουσία και έγινε σημαντικός οικονομικός παράγων σε ολόκληρο το οθωμανικό κράτος. Είχε την πεποίθηση ότι με την παιδεία και την πνευματική καλλιέργεια των Ελλήνων θα γινόταν η απελευθέρωση του αλύτρωτου ελληνισμού.

Για το λόγο αυτό διέθεσε μέρος της περιουσίας του για την ίδρυση και την λειτουργία ελληνικών εκπαιδευτηρίων και άλλων ιδρυμάτων χορηγώντας υποτροφίες για σπουδές σε άπορους σπουδαστές. Το 1876 ίδρυσε και εξασφάλισε οικονομικά τα Ζαρίφεια Διδασκαλεία στην Φιλιππούπολη, τα σχολεία της Προύσης και των Θεραπειών ενώ παράλληλα χορήγησε ποσά για την ανέγερση και την συντήρηση της Μεγάλης του Γένους Σχολής και του Νοσοκομείου Μπαλουκλή στην Κωνσταντινούπολη. Παρείχε μόνιμη χορηγία στο Πατριαρχείο, σε γηροκομεία, βρεφοκομεία, σχολικά ταμεία, εκκλησίες κ.α.

Με την κατάληψη της Φιλιππούπολης στην Βουλγαρία, σταμάτησε η λειτουργία των Ζαριφείων Διδασκαλείων και μετά το θάνατο του οι τοπικές αρχές ζήτησαν με τα χρήματα του Ιδρύματος να ιδρυθεί Παιδαγωγική Ακαδημία στην Αλεξανδρούπολη. Έτσι με χρήματα από το ίδρυμα Γεωργίου Ζαρίφη αποπερατώθηκε το ημιτελές τουρκικό κτίριο που προοριζόταν για Ναυτική Ακαδημία και κατ’ άλλους για Γεωργική Σχολή, όπου μετακόμισε το Διδασκαλείο της πόλης με διευθυντή τον Θεόδωρο Κάστανο και το 1934 ονομάστηκε «Ζαρίφειος Παιδαγωγική Ακαδημία» με πρώτο διευθυντή τον Ευάγγελο Παπανούτσο.

Πηγή: Εφημερίδα Η ΓΝΩΜΗ (Κική Ηπειρώτου)