Δείτε το οδοιπορικό των «ΝΕΩΝ» στον Έβρο, με φωτορεπορτάζ και βίντεο
Οι δρόμοι σβήνουν µέσα στην οµίχλη. Η υγρασία σε τσιμπάει στο πρόσωπο. Ένα ακόμα βαρύ χάραμα στην πόρτα της Ευρώπης. Οι οκτώ άνδρες µε τα λασπωμένα παντελόνια δεν έχουν προλάβει να δουν τον νέο κόσμο στον οποίο έφτασαν. Ήρθαν περπατώντας. Μέσα στη νύχτα. Οι συστάσεις µε τους δύο συνοριοφύλακες στην πλατεία της Νέας Βύσσας είναι λακωνικές. ∆εν υπάρχουν χαρτιά, ούτε ονόματα. Μόνο χρώματα και χώρες. Οι λευκοί δηλώνουν Παλαιστίνιοι. Οι µαύροι από τη Ρουάντα...»
Στο λεωφορείο που επιβιβάζονται τα καθίσματα έχουν καλυφθεί µε νάιλον. Οι οκτώ κουρνιάζουν στις θέσεις τους. Τα βλέφαρά τους βαραίνουν. Καθώς το χωριό γύρω τους ξυπνά, αυτοί παραδίνονται στην κούρασή τους. Όταν κινείσαι για πρώτη φορά σε µια µικρή κοινωνία σε εγκλωβίζουν τα βλέμματά της. Όμως το λεωφορείο της Frontex, της οµάδας φύλαξης των συνόρων της Ε.Ε., δεν είναι καινούργιο στη γειτονιά. Ούτε οι επιβάτες του.
Οι ντόπιοι έχουν δει πολλούς παράνομα εισερχόμενους µετανάστες να διασχίζουν τα εδάφη τους. Μέχρι και 300 τη µέρα. Οι Αρχές θέλουν να µειώσουν τη µαζική ροή στο ελάχιστο, χτίζοντας έναν φράχτη 12,5 χλµ. στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας µε την Τουρκία. Στις άκρες του θα βρίσκονται η Νέα Βύσσα και οι Καστανιές Έβρου. Δύο χωριά-περάσματα για τους ξένους που κατευθύνονται στην Αθήνα. Σύμφωνα µε τους κατοίκους τους, ο φράχτης δεν πρόκειται να αλλάξει πολλά στην καθημερινότητά τους. Τα µέρη τους δεν υπήρξαν ποτέ σταθμός. Τα περιστατικά ζημιών ή βίας από µετανάστες είναι ελάχιστα. Λίγοι είναι όσοι θέλουν τον φράχτη γιατί θα τους «παρέχει προστασία». Στον καιρό της οικονομικής κρίσης, για τους ακρίτες του Έβρου αυτό το έργο δεν σημαίνει ασφάλεια, αλλά κυρίως µεροκάµατο. Η Νέα Βύσσα στηρίζεται µετά βίας από την παραγωγή σπαραγγιών. Και στις Καστανιές, βιοτεχνίες µε παράδοση στο σάρωθρο έχουν µετακοµίσει στη Βουλγαρία.
«Ας βάλουν νέους από τα χωριά να χτίσουν τον φράχτη. Ας δώσουν δουλειά εδώ», λέει ο Στέλιος Κασπαρίδης, ιδιοκτήτης καφετέριας στον Άρδα. Η ανεργία έχει στραγγίσει τα δύο χωριά από τις πιο παραγωγικές τους οµάδες. Τους νέους και τις οικογένειες. Ο ξενιτεμός έχει ριζώσει σε αυτό το µέρος. Το 1923 ήταν η χρονιά του πρώτου αποχαιρετισμού. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης οι Έλληνες κάτοικοι της Μπόσνας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό τους. Τα εδάφη τους πέρασαν στην τουρκική πλευρά. Εγκαταστάθηκαν 4 χλµ. νοτιότερα, µε την ελπίδα ότι θα επέστρεφαν στα παλιά τους σπίτια. Σήμερα, η Μπόσνα ζει στις ασπρόμαυρες εικόνες των κατοίκων της Νέας Βύσσας.
Ο Ευάγγελος Κανίδης, ο βενζινοπώλης του χωριού, φυλάει στο πρατήριο µια φωτογραφία του παππού του που γεννήθηκε το 1894 στην Τουρκία. Αλλά, όπως οι περισσότεροι συντοπίτες του, θυμάται καλύτερα το «Ελντοράντο». Την εποχή της ευµάρειας, που ξεδιπλώθηκε µετά το κύμα ξενιτεμού τη δεκαετία του ΄50 στη Γερμανία. Τότε που η Νέα Βύσσα έφτανε τους 7.000 κατοίκους και στην αγορά κυκλοφορούσε χρήμα.
Στα καφενεία έπαιζαν ζάρια και χαρτιά και στα σύνορα κάποιοι ζούσαν από το λαθρεμπόριο χασίς και δερμάτινων. Από εκείνη την εποχή βαστάνε ακόμη οι µετόπες των κτιρίων. Θυμίζουν σαλούν της Άγριας Δύσης. Οι χτίστες τους τα εµπνεύστηκαν από τα γουέστερν. Ήταν µαγαζιά που σήμερα ερημώνουν.
Ένα δεύτερο κύμα φυγής στο εξωτερικό και τη γειτονική Ορεστιάδα άφησε το χωριό µε 2.000 κατοίκους. Οι περισσότεροι συνταξιούχοι του ΟΓΑ. Συχνάζουν στον καφενέ του «Σερίφη», απέναντι από τις ράγες του τρένου στις οποίες περπατούν συχνά οι λαθρομετανάστες. Πριν από µερικές µέρες, ο ιδιοκτήτης του Χρήστος Κυριακίδης έδωσε σε έναν άνδρα από το Πακιστάν κάλτσες και παπούτσια. Είχε φτάσει έξω από το µαγαζί του ξυπόλητος.
«Είμαστε όλοι µέρος ενός παιχνιδιού»
Οι ντόπιοι είχαν συνηθίσει την «παρέλαση» των ξένων. Έτσι την αποκαλούσαν όταν µέσα στο 2010 µπουλούκια παράνομων µεταναστών έφταναν στα µέρη τους. Ανάµεσά τους ασυνόδευτα παιδιά, γυναίκες µε βρέφη, ανάπηροι πάνω στο καροτσάκι τους. Η ενεργοποίηση της Frontex και ο χειµώνας έχουν µειώσει τη ροή. Δύσκολα ξεπερνούν τους 30 την ηµέρα. Οι περισσότεροι είναι καλοντυμένοι. Όπως δύο Αλγερινοί που συναντήσαμε ένα πρωινό στις ράγες. Δερμάτινα παπούτσια, τσόχινο µπουφάν, ασημένιοι κρίκοι στα αυτιά. Είχαν αλλάξει µετά τα σύνορα. Το καλοκαίρι ο ∆ηµήτρης Κομνηνός ήταν από τους πρώτους που τους καλωσόριζαν. Άνοιγε στις 4.30 το πρωί για να φτιάξει µπουγάτσα. «Μόλις έβλεπαν φως, έρχονταν από την απέναντι στάση. Ζητούσαν καφέ και φαγητό και πάντα πλήρωναν. Κάθε πρωί 15 άτομα έτρωγαν εδώ. Και µετά ήθελαν να φωνάξω την Αστυνομία», λέει. Από εκεί στο κέντρο υποδοχής και µετά στην Αθήνα µε ειδικά δρομολόγια του ΚΤΕΛ των 60 ευρώ ή 85 δολαρίων.
Η κοινωνία της µεθορίου έχει µάθει να ζει δίπλα στους ξένους. Κάθε καλοκαίρι στα χωράφια της Ν. Βύσσας και των Καστανιών δουλεύουν πάνω από 1.000 Βούλγαροι εποχικοί εργάτες µε 17 ευρώ µεροκάµατο. Κάποιοι φιλοξενούνται σε σπίτια χωρικών. Το ραδιόφωνο πιάνει τουρκικούς σταθμούς. Και όταν καθαρίζει ο ουρανός, διακρίνονται οι µιναρέδες της Αδριανούπολης. Εκατοντάδες είναι οι άνδρες της Εθνοφυλακής που λένε ότι «φυλάνε Θερμοπύλες» στη Νέα Βύσσα.
Ο Νικόλαος Καζαντζής έχει στο δωµάτιό του ένα G3 και 200 σφαίρες. «Οι λαθρομετανάστες δεν δηµιουργούν φασαρίες. Απλά περνούν από εµάς. Μάλλον ξέρουν ότι έχουμε όπλα και φοβούνται. Ο φράχτης ίσως τους εµποδίσει, αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα», λέει.
Αλλάζουν τα δρομολόγια
Για τον αστυνομικό διευθυντή Ορεστιάδας, Γεώργιο Σαλαμάγκα, ο φράχτης είναι απαραίτητο «µέτρο που θα εκµηδενίσει τη µαζική ροή λαθρομεταναστών από τα χερσαία σύνορα». Το σημείο όπου πιθανόν θα τοποθετηθεί βρίσκεται ανάµεσα σε δύο καρόδρομους, ο ένας ελληνικός και ο άλλος τουρκικός. Αντίστοιχοι φράχτες υπάρχουν στις ισπανικές πόλεις Θέουτα και Μελίγια, στα σύνορα µε το Μαρόκο. Είναι διπλοί, φτάνουν τα οκτώ και δώδεκα χιλιόμετρα µήκος και τα έξι µέτρα ύψος. Έκαστος στοίχισε 30 εκατομμύρια ευρώ. Το 2005, δεκατρία άτομα πέθαναν στην προσπάθειά τους να τους περάσουν. Το 2006 οι νεκροί ήταν τρεις.
Η τελευταία απόπειρα αναρρίχησης έγινε τον περασμένο Νοέμβριο. «Οι φράχτες σταµάτησαν τους ανθρώπους εκεί. Άλλαξαν όμως τα δρομολόγιά τους. Πλέον οι διακινητές τους εκµεταλλεύονται πιο εύκολα», µας λέει η Μαρία Χεσούς Βέγκας, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ισπανία. «Τον πεινασμένο δεν τον σταµατάς. Υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι», λένε κάτοικοι της Νέας Βύσσας.
Αναγνωρίζουν και αυτοί ότι µε τον φράχτη οι µετανάστες θα παίρνουν µεγαλύτερα ρίσκα. Το 2010 η Αστυνομία συνέλαβε 56 τούρκους βαρκάρηδες-διακινητές στον Έβρο. Το πέρασμα από το ποτάµι -το εναλλακτικό δρομολόγιο- είναι επικίνδυνο. Ειδικά όταν φουσκώνουν τα νερά.
Πέρυσι, σύμφωνα µε τη Frontex, 40 άτομα ανασύρθηκαν πνιγμένα στις ελληνικές όχθες του ποταμού.
Όταν υψωθεί ο φράχτης στον Έβρο, απέναντι θα βρίσκεται η Αδριανούπολη. Ένα µέρος µε την κοσμοπολίτικη αύρα των Βαλκανίων. Εκεί όπου ο συντηρητισμός απέχει από τον προοδευτισμό ένα τετράγωνο, όσο και το τζαμί από την κλινική κοσμητικής χειρουργικής. Η τουρκική κοινή γνώμη αγνοεί το ζήτημα του φράχτη. Οι τηλεοράσεις δεν το παίζουν. Όσοι επισκέπτονται την Ελλάδα έχουν άποψη και δεν διστάζουν να την πουν. «Ο φράχτης χρειάζεται. Πώς θα αντέξει η Ελλάδα κι άλλο κόσμο µε αυτή την οικονομία;», λέει ο Τζενκίζ Βεζνικλί, συνταξιούχος τελωνειακός.
«∆εν µπορείς µε έναν φράχτη να χωρίζεις δύο λαούς», λέει ο Μεχμέτ Γκραµεσίν, µέλος ενός πολιτιστικού συλλόγου που ταξιδεύει συχνά στην Ορεστιάδα. Ο φράχτης όμως δεν θα σηκωθεί για αυτούς που θα χωρίσει. Θα στηθεί για όσους θέλει να σταµατήσει. Όπως ο Ιρακινός Μοχάμεντ Ντία. Βρίσκεται στο Φυλάκιο Έβρου πάνω από µήνα, σε έναν χώρο για 374 άτομα που τώρα φιλοξενεί περισσότερους από 500. Μας φωνάζει γαντζωμένος από τα κάγκελα, αφού δεν µας έχει επιτραπεί η είσοδος. «Είμαστε µέρος ενός παιχνιδιού. Βγάζουν χρήματα από εµάς. Τα πράγματα είναι απλά. Ας µας ελευθερώσουν ή ας µας απελάσουν. Κι αν δεν µας θέλουν, ας κλείσουν τα σύνορά τους».
Φωτορεπορτάζ: "Το πέρασμα του Έβρου"
Βίντεο: "Το πέρασμα του Έβρου"
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (Γιάννης Παπαδόπουλος)
Το βίντεο είναι προσφορά της piazza del popolo
Το βίντεο είναι προσφορά της piazza del popolo
ΣΧΟΛΙΑ
Μπορείτε να σχολιάσετε μέσω Facebook ή Blogger (Google) επιλέγοντας την αντίστοιχη καρτέλα από πάνω