Αλεξανδρούπολη και Θαλάσσιος Τερματικός Σταθμός LNG

Από το CRUDE OIL στο LIQUEFIED NATURAL GAS

Στην Αλεξανδρούπολη, εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια, μιλάμε για έργα, υποδομές και επενδύσεις. Μιλάμε για ανάπτυξη του λιμανιού, για περιφερειακό, για Λιμενική Ακαδημία, για κόμβο συνδυασμένων μεταφορών και ενέργειας για εμπορευματικό κέντρο, για θαλάσσιο αιολικό πάρκο, για ανάπλαση της παραλιακής ζώνης, για πετρελαιαγωγό για χρυσωρυχεία κ.α.

Και ενώ από όλα αυτά δεν έχει γίνει τίποτα, μας προέκυψε, μέσω Αθηνών (εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 26-7-2011), η είδηση για ένα ακόμη έργο, τον θαλάσσιο τερματικό σταθμό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου, ο οποίος σύμφωνα με την είδηση οριοθετείται στο ίδιο σημείο του αντίστοιχου τέρμιναλ για τον πετρελαιαγωγό...»

«Η ολομέλεια της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) ενέκρινε το επενδυτικό σχέδιο της εταιρείας Gastrade, συμφερόντων του ομίλου Κοπελούζου για τη δημιουργία πλωτού τέρμιναλ υγροποιημένου φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή της Αλεξανδρούπολης.
O Υπεράκτιος Σταθμός Παραλαβής και Αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στο Θρακικό πέλαγος θα κατασκευαστεί περί τα 22 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμένα Αλεξανδρούπολης. Ο υπεράκτιος αυτός σταθμός θα παρέχει φυσικό αέριο μέσω υποθαλάσσιου και στη συνέχεια μέσω χερσαίου αγωγού στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) με σύνδεση στην περιοχή της Αμφιτρίτης».

Με τις τιμές του πετρελαίου να ανεβαίνουν συνεχώς, και τη χρήση του κάρβουνου να επιβαρύνει σε μέγιστο βαθμό την ατμόσφαιρα, το θέμα των εναλλακτικών πηγών ενέργειας γίνεται ολοένα και εντονότερο, η πιο δυνατή και προς το παρόν διαδεδομένη εναλλακτική μορφή ενέργειας είναι το φυσικό αέριο.

Στους ενεργειακούς κύκλους είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι το φυσικό αέριο θα αποτελέσει το διάδοχο του πετρελαίου στον 21ο αιώνα και η ναυτιλία, που αποτελεί τη βάση του παγκοσμίου εμπορίου, θα συμμετέχει δυναμικά στις νέες προκλήσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, η κατανάλωση φυσικού αερίου θα καλύπτει το 1/4 των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών το 2030.

Η μεταφορά του, εξαρτάται από την κατάστασή του. Σε αέρια κατάσταση μεταφέρεται με αγωγούς υπό υψηλή πίεση, ενώ σε υγρή κατάσταση μεταφέρεται με πλοία. Το γεγονός ότι ένα κυβικό μέτρο υγρού φυσικού αερίου αντιστοιχεί σε 600 κυβικά μέτρα αερίου σε ατμοσφαιρική πίεση επεξηγεί και την αυξανόμενη ζήτηση διακίνησής του με πλοία. Μεταφέρεται με ειδικού τύπου πλοία, τα LNG (Liquefied Natural Gas). Υπόψη ότι υπάρχουν και τα πλοία LΡG τα οποία μεταφέρουν το υγραέριο (παράγωγο του πετρελαίου).

Ενώ η χρήση του είναι γενικά αποδεκτό ότι είναι οικολογική, η μεταφορά του και ειδικά σε υγρή μορφή με πλοία εγκυμονεί κινδύνους.

Οι ατμοί του, από την εξάτμιση, είναι εύφλεκτοι και μπορεί να δημιουργήσουν έκρηξη κάτω από ορισμένες συνθήκες. Τον Ιανουάριο του 2004, σε ατύχημα (έκρηξη) στον τερματικό σταθμό στο λιμάνι Skikda της Αλγερίας έχασαν τη ζωή τους 27 άτομα και τραυματίστηκαν πάνω από 100.

Η Ελλάδα, από το 2009, διαθέτει ένα τερματικό σταθμό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου, στη νησίδα Ρεβυθούσα, απέναντι από την Πάχη Μεγάρων. Παγκοσμίως υπάρχουν σήμερα είκοσι (20) τερματικοί σταθμοί εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου και διπλάσιοι εισαγωγής.

Οι τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου (το χερσαίο τμήμα τους - βλέπε Αμφιτρίτη) από τη νομοθεσία της Ε.Ε. (Οδηγία 96/82/ΕΚ - Seveso Ι και 2003/105/ΕΚ Seveso II ενσωματώθηκαν στο εθνικό μας δίκαιο ΚΥΑ 12044/2007 ΦΕΚ 376 Β/19-3-2007), θεωρούνται επικίνδυνες εγκαταστάσεις και πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα.

Για το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού και τις πλωτές εγκαταστάσεις όπου θα καταπλέουν τα πλοία LNG, ισχύουν αυτά που ίσχυαν και για τον πετρελαιαγωγό. Στην Αλεξανδρούπολη – χρόνια το φωνάζουμε και το γραφούμε – απαιτούνται «Ναυτιλιακές υποδομές» που προβλέπονται για κάθε θαλάσσια περιοχή με αυξημένη κίνηση, και κάθε σύγχρονο λιμάνι «Διεθνούς Ενδιαφέροντος». Σκοπός τους είναι η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, η ασφαλής λειτουργία των πλοίων και των λιμενικών εγκαταστάσεων, ώστε να εξασφαλίζεται σε μέγιστο βαθμό η αποτροπή ναυτικών ατυχημάτων και κατ επέκταση η προστασία της ανθρώπινης ζωής και του θαλασσίου περιβάλλοντος.

Η τυχόν λειτουργιά του τερματικού σταθμού πετρελαίου ή φυσικού αερίου θα απαιτήσει οι ίδιες υποδομές, λειτουργίες και μέτρα να ενισχυθούν ποιοτικά και ποσοτικά λόγω:

• της επικινδυνότητας των μεταφερομένων φορτίων (crude oil ή liquefied natural gas),
• του μεγέθους των πλοίων (100.000 - 300.000 DWΤ για τα Δ/Ξ και 80.000 - 160.000 m3 για τα LNG) που θα διακινούν τα φορτία, και
• του μεγάλου αριθμού (300 - 350 το χρόνο) των πλοίων που θα καταπλέουν.

Να ληφθεί υπόψη ότι οι απαιτούμενες υποδομές για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος θα δημιουργήσουν, πρόσθετες νέες θέσεις εργασίας, πλέον αυτών που προβλέπονται για τα ίδια τα terminal.

Ο θαλάσσιος τερματικός σταθμός Αλεξανδρούπολης είτε διακινεί υγροποιημένο φυσικό αέριο είτε πετρέλαιο, θα εγκυμονεί τους ίδιους κινδύνους για το περιβάλλον. Το μόνο «κέρδος» από τη λειτουργία του πρώτου είναι ότι δεν θα μας προβληματίζει το έρμα αφού τα πλοία θα καταπλέουν έμφορτα.

Ανάπτυξη και περιβάλλον μπορούν να συνυπάρχουν. Οι Διεθνείς Συμβάσεις, οι Συμφωνίες και οι Κοινοτικές Οδηγίες, οι οποίες έχουν σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος διέπονται από τη φιλοσοφία ότι ανάπτυξη και περιβαλλοντική προστασία, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να συνυπάρχουν, να αλληλοϋποστηρίζονται και να ενισχύονται.

Οι «προϋποθέσεις» δεν είναι μια αφηρημένη έννοια αλλά συγκεκριμένα «μέτρα και μέσα προστασίας», τα οποία, καταγεγραμμένα για κάθε είδους επένδυση χωριστά, Κράτος και επενδυτές οφείλουν να σεβαστούν. Εδώ, είναι και το κρίσιμο σημείο όπου τοπική κοινωνία και τοπικοί άρχοντες οφείλουν να βάλουν κόκκινη γραμμή. Στα «αναγκαία μέτρα και μέσα προστασίας».

Οι επενδύσεις, όπως και αν λέγονται (πετρελαιαγωγός, φυσικό αέριο, χρυσωρυχεία κλπ), πρέπει να προχωρήσουν αλλά μόνο και εφόσον «τα αναγκαία μέτρα και μέσα προστασίας» εξασφαλιστούν.

Παπανικολόπουλος Νικόλαος
Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.)
Πρόεδρος Ένωσης Πολιτών ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ